Czym jest?
Art. 45 ustawy o kredycie konsumencki reguluje instrument prawny, powszechnie określany jako sankcja kredytu darmowego. Kredytobiorca może skorzystać z tego uprawnienia w przypadku uchybień kredytodawcy w zakresie obowiązków informacyjnych. W przypadku skorzystania z sankcji kredytu darmowego, konsument będzie zobowiązany wyłącznie do zwrotu kwoty kredytu w wysokości kapitału, bez konieczności zapłaty kredytodawcy odsetek oraz kosztów kredyt.
Funkcje sankcji kredytu darmowego
Przyczyną wprowadzenia sankcji kredytu darmowego, była wizja zagrożeń, na jakie narażony jest konsument zawierając umowy kredytowe z profesjonalnym podmiotem. Instytucja ta ma efektywnie sankcjonować naruszenia obowiązków informacyjnych, które ciążą na kredytodawcy podczas zawierania umowy kredytowej. Dzięki temu sankcja działa zarówno prewencyjne (bowiem kredytodawcy są zmuszeni do zawierania umów zgodnie z regułami ustawowymi) jak i następczo (pozwala konsumentowi na uniknięcie negatywnych konsekwencji wynikających z niedostatecznej wiedzy w chwili zawierania umowy).
Nie bez znaczenie jest również fakt, że sankcja kredytu darmowego dotyczy relacji konsument – przedsiębiorca. Relacja ta jest nierówna, dlatego też ustawodawca zdecydował się na dodatkową ochronę konsumenta w przypadku zawierania umów kredytowych.
Sankcjonowane obowiązki kredytodawcy
Art. 45 ust. 1 wskazuje wprost, które uchybienia kredytodawcy umożliwiają skorzystanie z sankcji kredytu darmowego. Uchybienia te można podzielić na 3 grupy:
- Wymagania odnoszące się od formy oświadczeń woli tworzących umowę kredytu.
- Wybrane ogólne obowiązki informacyjne odnoszące się do wszystkich umów kredytu.
- Szczegółowe obowiązki informacyjne dotyczące specyficznych typów umowy kredytu.
Oświadczenie konsumenta
Aby możliwym było skorzystanie z dobrodziejstwa sankcji kredytu darmowego, koniecznym jest złożenie przez konsumenta odpowiedniego oświadczenia.
W oświadczeniu tym konsument zawiadamia przedsiębiorcę o zamiarze skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Oświadczenie to musi zostać sporządzone na piśmie. Uprawnienie do złożenia oświadczenia wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy.
Zwrot kredytu
Jak wskazano powyżej, skorzystanie przez konsumenta z sankcji kredytu darmowego, uprawnia go do zwrotu udostępnionego kapitału, bez kosztów kredytu i odsetek.
Jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie przewiduje terminu spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w terminie:
- Pięciu lat – w przypadku kredytów konsumenckich do wysokości 80 000 zł.
- Dziesięciu lat – w przypadku kredytów konsumenckich powyżej 80 000 zł.