Jakie przesłanki należy spełnić, aby uzyskać rentę rodzinną?
Renta rodzinna jest świadczeniem, które przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. A zatem renta ma zrekompensować ma zabezpieczać osoby najbliższe zmarłemu, przed ryzykiem pozostawienia ich bez środków do życia. Jakie natomiast warunki należy spełnić, aby uzyskać rentę rodzinną? Jaka jest jej wysokość?
Warunki uzyskania renty
Zgodnie z powyżej przedstawioną definicją, warunkami bezwzględnymi do uzyskania renty rodzinnej jest to, że osoba zmarła miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do nabycia jednego z tych świadczeń, (przez co należy rozumieć sytuację, że gdyby żyła i wystąpiła do ZUS – u z wnioskiem o te świadczenia, to ZUS ustaliłby prawo do nich). Co więcej renta rodzinna przysługuje również członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Przyjmuje się w takiej sytuacji bowiem, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Poza powyższymi przesłankami, osoba ubiegająca się o rentę musi należeć do kręgu osób uprawnionych do uzyskania takiego świadczenia. Po pierwsze o rentę rodzinną mogą się ubiegać dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, bądź bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2. Co ważne jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.
Do drugiej grupy osób mogących uzyskać rentę rodzinną należą przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, które zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku oraz nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją to nie mogą zapewnić im utrzymania lub ubezpieczony albo jego małżonek był ich opiekunem ustawionym przez sąd.
Po trzecie, o rentę rodzinną może ubiegać się małżonek, a tj. wdowa lub wdowiec w przypadku zajścia następujących sytuacji:
- W chwili śmierci ubezpieczonego małżonek osiągnął wiek 50 lat lub osiągnął 50 lat nie później niż w ciągu 5 lat od śmierci ubezpieczonego lub zaprzestania wychowania osób, o których mowa w pkt. 3.
- Był niezdolny do pracy albo niezdolność do pracy wystąpiła nie później niż w ciągu 5 lat od śmierci ubezpieczonego lub zaprzestania wychowywania osób, o których mowa w pkt. 3.
- Wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym ubezpieczonym, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia
- Sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.
- Gdy niespełna warunków o których mowa wyżej i niemająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do renty rodzinnej przez okres jednego roku od chwili śmierci ubezpieczonego lub uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej nie dłużej niż przez 2 lata od chwili śmierci ubezpieczonego.
Po czwarte, prawo do renty rodzinnej przysługuje rodzicom, jeżeli przez śmiercią ubezpieczony przyczyniał się do ich utrzymania oraz spełniają warunki określone dla małżonka, o których mowa w pkt 1 oraz 2 oraz co do wieku.
Wysokość renty rodzinnej
Renta rodzinna wynosi:
- Dla jednej osoby uprawnionej – 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
- Dla dwóch osób uprawnionych – 90% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
- Dla trzech lub więcej osób uprawnionych – 95% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.