Czy dłużnik rzeczowy może powołać się na zarzut przedawnienia?
Przestawmy następujący stan faktyczny. Adam Kowalski zaciąga pożyczę w banku X. Bank jednak warunkuje udzielenie pożyczki od ustanowienia zabezpieczenia na nieruchomości Adama Kowalskiego. Jako że ten nie posiada nieruchomości, która mogłaby zabezpieczyć pożyczkę udzieloną przez bank. Z tego względu Adama Kowalski proponuje bankowi, że zabezpieczeniem pożyczki będzie nieruchomość należąca do jego siostry – Julii Kowalskiej, na co bank wyraża ostatecznie zgodę. Wskutek braku spłaty pożyczki ostatecznie bank wypowiada umowę Adamowi Kowalskiemu, żądając spłaty całości. Niemniej jednak w ostateczności bank nie złożył pozwu przeciwko Adamowi Kowalskiemu do Sądu, przez co wierzytelność wobec niego uległa przedawnieniu i będzie on miał prawo złożyć zarzut przedawnienia. Czy zatem dłużnik rzeczowy, w tym przypadku siostra Adama Kowalskiego również będzie mogła powołać się na zarzut przedawnienia wierzytelności?
Powództwo przeciwko dłużnikowi rzeczowemu
Funkcją zabezpieczenia wierzytelności hipoteką na nieruchomości, jest umożliwienie wierzycielowi dochodzenie należności z obciążonej nieruchomości, niezależnie od tego czy nieruchomość ta należy do kredytobiorcy bądź pożyczkobiorcy. A zatem wierzyciel może wytoczyć powództwo przeciwko dłużnikowi rzeczowego, tak aby uzyskać tytuł wykonawczy w postaci wyroku bądź nakazu zapłaty, który będzie obejmował jego odpowiedzialność za niespłacone zobowiązanie, ograniczone wyłącznie do obciążonej nieruchomości.
Niemniej jednak dłużnik rzeczowy nie pozostaje bez środków obronnych w takiej sprawie o zapłatę. Zgodnie bowiem z art. 73 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, dłużnik rzeczowy ma możliwość podnoszenia wszelkich zarzutów przysługujących dłużnikowi osobistemu. Mogą one w szczególności dotyczyć istnienia, treści czy wymagalności roszczenia wierzyciela, a także przysługującej mu legitymacji czynnej procesowej. Mimo tego, w przedmiotowej ustawie istnieje jeden wyjątek od tej zasady.
Zarzut przedawnienia dłużnika rzeczowego
Art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wyłącza bowiem możliwość podnoszenia zarzutu przedawnienia wierzytelności głównej przez właściciela obciążonej nieruchomości, ale nie pozbawia tego prawa dłużnikowi osobistemu. A zatem w podanym przez nas stanie faktycznym Adam Kowalski będzie miał uprawnienie do wniesienia zarzutu przedawnienia, zaś jego siostra – Julia Kowalska, w przypadku wytoczenia przeciwko niej powództwa o zapłatę, nie. Niemniej jednak będzie miała ona możliwość wniesienia pozostałych zarzutów, które to przysługują Adamowi Kowalskiemu jako dłużnikowi osobistemu.
Istotnym jest, że zasada pozbawienie możliwości wniesienia zarzutu przedawnienia dłużnikowi rzeczowemu, zostało ograniczone wyłącznie do należności głównej. A zatem właściciel nieruchomości obciążonej będzie mógł złożyć zarzut przedawnienia w zakresie roszczeń o świadczenia uboczne (a więc m. in. w zakresie odsetek).