Czy mają znaczenie dla wymiaru kary?
W polskim Kodeksie karnym skarbowym pojęcia „mała wartość”, „duża wartość” i „wielka wartość” odnoszą się do wartości przedmiotu czynu zabronionego (np. kwoty uszczuplenia podatku, kwoty niezapłaconego podatku, wartości przemycanych towarów itp.) i mają wpływ na kwalifikację czynu oraz wymiar kary. Są one zdefiniowane w odniesieniu do minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w czasie popełnienia czynu zabronionego.
Definicja
Tak jak wskazano powyżej, pojęcia te są zawsze odnoszone do minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obowiązuje w czasie popełnienia czynu zabronionego. To ważne, ponieważ minimalne wynagrodzenie jest zmienne (ustalane co roku, a czasem nawet dwukrotnie w ciągu roku), co powoduje dynamiczne zmiany w progach wartościowych. I tak:
- Mała wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.
- Duża wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza pięćsetkrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia.
- Wielka wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza tysiąckrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia.
Znaczenie dla wymiaru kary
Po pierwsze, wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego ma znaczenie dla rozróżnienia przestępstw od wykroczeń skarbowych. Wiele czynów w Kodeksie karnym skarbowym bowiem może być zakwalifikowanych jako wykroczenie skarbowe, jeśli wartość przedmiotu czynu lub uszczuplonej należności publicznoprawnej nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia. Przekroczenie tego progu (czyli wejście w obszar „małej wartości” i wyżej) zazwyczaj powoduje, że czyn staje się przestępstwem skarbowym.
Po drugie zaś Popełnienie przestępstwa skarbowego o dużej wartości lub wielkiej wartości jest okolicznością obciążającą, która prowadzi do nadzwyczajnego obostrzenia kary (np. zastosowania wyższych widełek kar, orzeczenia dodatkowych środków karnych). Natomiast w przypadkach, gdy wartość przedmiotu czynu lub uszczuplonej należności jest mała, Kodeks karny skarbowy przewiduje łagodniejsze kary lub możliwość zastosowania instytucji takich jak dobrowolne poddanie się odpowiedzialności czy warunkowe umorzenie postępowania. W przypadku zaś dużej i wielkiej wartości możliwość warunkowego umorzenia postępowania jest ograniczona.