Jak założyć fundację?
Fundacja jest tworzona dla realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych. Celami te, to w szczególności: kultura i sztuka, ochrona zdrowia, opieka i pomoc społeczna, oświata i wychowanie, rozwój gospodarki i nauki, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Twórcami fundacji, czyli fundatorami, mogą być osoby fizyczne bądź osoby prawne. Fundacje działają na podstawie statutu i ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 o fundacjach (Dz.U. 1984 Nr 21, poz. 97, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1491).
Akt ustanowienia fundacji
Akt ustanowienia fundacji powinien zawierać oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno w formie aktu notarialnego. Ustanowienie fundacji może nastąpić także w testamencie. W akcie ustanowienia fundacji fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. Mogą to być pieniądze, papiery wartościowe, a także oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości.
Ustalenie statutu
Co do zasady statut fundacji ustala Fundator. Fundator może odstąpić od osobistego ustalenia statutu i upoważnić do jego ustalenia osobę fizyczną lub prawną.
Statut musi określać:
- nazwę,
- siedzibę i majątek,
- cele,
- zasady, formy i zakres działalności fundacji,
- skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków.
Statut może zawierać także dodatkowe postanowienia, w szczególności dotyczące prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej. Poza tym statut może zawierać postanowienia na temat dopuszczalności i warunków jej połączenia z inną fundacją. Ważnym zapisem w statucie jest zapis co do zmiany celu lub zmiany samego statutu. Statut może także przewidywać tworzenie obok zarządu innych organów fundacji.
Prowadzenie działalności gospodarczej
Dopuszczalne jest aby fundacja prowadziła działalność gospodarczą. Działalność ta musi być jednak prowadzona w rozmiarach służących realizacji jej celów. W takiej sytuacji wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą nie może być mniejsza niż 1000 złotych.
Wpis do KRS i rejestracja
Fundacja musi zostać zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dopiero z chwilą rejestracji fundacja uzyskuje osobowość prawną. Sąd dokonuje wpisu fundacji do KRS po sprawdzeniu, że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez uprawnioną osobę lub organ i czy są ważne. Ponadto sąd bada i stwierdza, czy cel i statut fundacji są zgodne z przepisami prawa.