Odrzucenie spadku
Z chwilą śmierci spadkodawcy dochodzi do otwarcia spadku i do dziedziczenia. Kodeks cywilny przewidział możliwość przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub wprost. Niemniej jednak pojawiają się przypadki, gdy spadkobiercy nie chcą przyjąć spadek np. gdy spadkodawca pozostawił jedynie długi. W takiej sytuacji regulacje prawne umożliwiają spadkobiercom odrzucenie spadku. Pozwala to spadkobiercy uchronić się od odpowiedzialności za długi spadkowe. Dlatego ważnym jest, aby w takich sytuacjach odrzucić spadek zgodnie z ustawowymi warunkami.
Dziedziczenie
W polskim prawie przewidziano dwie formy dziedziczenia. Pierwszą z nich jest dziedziczenie ustawowe. Rozumiemy przez
to sytuacje, gdy spadkodawca nie pozostawia testamentu, a powołanymi do dziedziczenia są osoby wskazane kolejno w Kodeksie cywilnym. Natomiast w przypadku pozostawienia przez spadkodawcę testamentu, powołane do dziedziczenia zostaną osoby,
które zostały wskazane w pozostawionym przez zmarłego testamencie.
W sytuacji powołania do dziedziczenia, spadkobiercy mają trzy możliwości:
- Przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobierca odpowiada za długi spadkowe w ograniczony sposób, tylko do wartości otrzymanego spadku. W związku z tym taka osoba nie jest zobligowana do pokrywania długów spadkowych ze swojego majątku. Warto również wskazać, iż zgodnie z art. 1015 Kodeksu cywilnego w przypadku braku złożenia jakiegokolwiek oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku uznaje się, iż spadkobierca przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
- Przyjąć spadek wprost. W przypadku złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku w takiej formie, spadkobierca akceptuje wszelkie długi jakie pozostawił po sobie zmarły. W związku z tym spadkobierca będzie odpowiadać za długi spadkowe całym swoim majątkiem.
- Odrzucić spadek.
Jak odrzucić spadek ?
W przypadku, gdy osoba powołana do dziedziczenia nie chce przyjąć spadku np. gdy spadkodawca pozostawił długi, może ona odrzucić spadek. Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku może być dokonane dopiero po otwarciu spadku, a więc po śmierci spadkodawcy. Odrzucenie spadku przed śmiercią spadkodawcy nie rodzi żadnych skutków prawny.
Ważnym jest, aby takie oświadczenie złożyć zgodnie z regułami określonymi w Kodeksie cywilny. Przede wszystkim najważniejsze w przypadku złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku jest zachowanie sześciomiesięcznego terminu liczonego od momentu dowiedzenia się o tytule swojego powołania. Momentem od którego będziemy liczyć sześciomiesięczny termin będą m.in. sytuacje gdy:
- Spadkobierca powziął wiadomość o śmierci spadkodawcy.
- Sądu wezwie spadkobierców do udziału w sprawie w charakterze strony w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.
- Spadkobierca powziął wiadomość o złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku przez poprzedni krąg spadkobierców.
Jeżeli spadkobierca nie dotrzyma sześciomiesięcznego terminu, uznaje się, iż spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Wobec tego kluczowe jest, aby spadkobierca złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku w powyższym terminie.
Kodeks postępowania cywilnego pozwala spadkobiercy na ustne bądź pisemne odrzucenie spadku przed:
- Sądem Rejonowym, w którego okręgu miejsce zamieszkania lub pobytu ma składający oświadczenie.
- Sądem w którym toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia prawa do spadku.
- Notariuszem wybranym przez osobę, która wyraża wolę złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku.
W przypadku gdy spadkobierca złoży skuteczne oświadczenie o odrzuceniu spadku, wówczas traktuję się go tak jakby nie dożył spadku.